maandag 15 september 2008

Los

Het is ondertussen geen nieuws meer, maar: In Bruhhe starten ze binnenkort een cursus Regionaal Taalgebruik voor anderstaligen. Als getogen West-Vlaming, leraar Nederlands voor anderstaligen én blogger ben ik het aan mezelf verplicht daar een mening over te hebben. Damn. Ik kom in eerste instantie niet verder dan: goed initiatief, voor mensen die al een basiskennis Nederlands hebben natuurlijk. Het kan het wederzijdse begrip -in de letterlijke betekenis van het woord- alleen maar vergroten én er is vraag naar bij anderstaligen.


Maar het wringt toch en wel hierom. De anderstaligen in kwestie gaan hoogstwaarschijnlijk niet naar de cursus Regionaal Taalgebruik uit interesse voor het Brugsch maar wel omdat ze geen snars begrijpen van wat die middeleeuwsestadbewoners hen in hun versteende interpretatie van het Nederlands proberen duidelijk te maken. En dat zegt wellicht meer over de gebrekkige taalvaardigheid van een deel van die Bruggelingen dan over die anderstaligen. Nu klinkt het nog 'dat ze eerst eens fatsoenlijk Nederlands leren', wordt dat in Brugge over enkele jaren dan 'dat ze eerst eens fatsoenlijk Wesvloms ljirn'?

We proberen ons ondertussen voor te stellen hoe een Bruggeling zou reageren als hij in pakweg Taiwan met eenzelfde situatie geconfronteerd zou worden. "Miljaarde, kljire ier nu ol e joar under zoeloewoeloe mo vor under te verstoan moek nog under zoeloewoeloeboeloe goan ljirn wok? Ja verzekers!" En terecht. Want waar eindigt de 'plicht tot integreren' dan eigenlijk? Tom Naegels -beroep: de zaken treffend verwoorden- verwoordde het in zijn column in De Standaard treffend als volgt: "Voor veel mensen is dat dialect gewoon een tuinhek: 'Tot hier en niet verder'."

Nu we het over die Tom Naegels hebben: Gisteren was ik op een van de voorvertoningen van 'Los', de nieuwe film van Jan Verheyen naar het gelijknamige boek van die Tom Naegels. Euthanasie, racisme, liefdesperikelen, het twintigerschap: het zit er allemaal mooi in 'zonder dat de film zwaarwichtig wordt' en op de site valt een 'educatief dossier voor de leerkracht' te downloaden. De terzijdes waarin de hoofdrolspeler het publiek rechtstreeks aansprak hadden voor mij evenwel niet gehoeven en geven de film nu en dan een wat uitleggerig toontje - zelfs al ging het er om uit te leggen hoe moeilijk het allemaal uit te leggen valt, dan nog voelde de bioscooopbezoeker in mij zich wat bekleuterd.

De beoogde feel van de film (laat ons eens goed lachen met al die problemen en ze toch niet ál te serieus nemen) ligt er net wat te dik op, wat een veel braver beeld oplevert dan het boek oorspronkelijk schetste. Maar die Sana Mouziane (zie foto) zet een geloofwaardige Pakistaanse asielzoekster neer en Pepijn Caudron speelt een aaibare Tom Naegels (een jonge, twijfelende links-progressieve intellectueel, vage plannen over later en Parijs, een beetje problemen in de liefde - type waarin veel bloggers zich wellicht herkennen). Ook Jaak van Assche doet het goed als de stervende opa van Tom. En ja, ik kreeg het verdorie even moeilijk toen Pepijn Caudron het zinnetje 'Als ik u niet meer zie, houd u goed' bracht, dat ik al kende uit het boek.

Mijn lief heeft er niets van gemerkt, gelukkig (bijna zitten bleiten bij een film van Jan Verheyen! ik mag er niet aan denken wat dit zou betekenen voor mijn toch al serieus afgebrokkelde cool), zodat ik achteraf geheel stoicijns en terug in de plooi kon volhouden: 'Fijn filmpje, ook al was het boek net iets beter.'

7 opmerkingen:

Jan zei

Hmm, te bekijken dus.

Tegelijk, helemaal los van dit alles wannee:r is jouw verhuis nu eigenlijk gepland?

Anoniem zei

Wat de cursus Brugs betreft, ik vind het alleen maar positief. Ik heb nog bij het Huis van het Nederlands in Roeselare gewerkt en heel veel mensen wilden echt het dialect leren want dat was voor hen veel nuttiger! Verschillende spraken zelfs Algemeen Beschaafd Westvlaams in plaats van Nederlands (daar grapten we wel eens over) maar ik ben ook zo, als ik in het buitenland woon wil ik de taal van de mensen, van mijn vrienden leren, en niet de nieuwstaal. Of dat komt tenminste op de tweede plaats. (Op heel veel plaatsen wordt trouwens dialect en/of slang gesproken.)
Ik denk ook niet dat dit in het inburgeringsbeleid een plaatsje zal krijgen en dat mensen gaan eisen dat anderstaligen het dialect leren. Dialectsprekers zullen het wél leuk vinden, en het zal die anderstaligen toch ook minder 'anders' maken.

Your Daniel zei

@ Jan:
We zijn er volop mee bezig!
Zondag verhuist het bed van hier naar ginder, dus dat is zo'n beetje het kantelmoment.

@ Elise:
Het is inderdaad een tweesnijdend zwaard en ik volg je redenering grotendeels. Zolang het niet ter vervanging dient van de cursus Nederlands maar als aanvulling heb ik er geen probleem mee. Er wordt echter nogal eens verhuisd, ook door allochtonen, en dan is die dialectcursus verloren moeite. Vandaar dat ik vind dat de inspanning niet alleen van die kant mag komen.

Anoniem zei

Ja je hebt gelijk natuurlijk, volgens mij blijft de dialectcursus blijft het best een ook best een aanvulling op het bestaande aanbod, in de vorm van een cursus voor gevorderden dus zoals in Brugge...

Anoniem zei

mmm er is precies één en ander misgelopen in mijn zin :-) maar de boodschap zal wel duidelijk zijn vermoed ik?

Your Daniel zei

jep ;-)

Marie zei

Tja, soms laat men zich al te makkelijk inspireren door televisieprogramma's, blijkbaar zonder te beseffen dat ze humoristisch bedoeld zijn. Dialect leer je per ongeluk toch en als je het écht wil leren doe je dat maar op straat. Ik kon als Antwerpse bijna niks verstaan van de West-Vlamingen toen ik in Gent aankwam. Ondertussen moeten ze wel heel veel moeite doen opdat ik hen niet meer begrijp. Het doet mij denken aan een uitermate zielige uitzending van Jambers, waarin Thaise bruiden enkel over 'klutters' spraken, en niet wisten wat 'kleingeld' betekent.

Zal me na mijn Antwerpse outing ook maar even indekken: ik heb niks tegen dialecten, niks tegen West-Vlaams. Een dialectische tongval hebben we bijna allemaal, ik in ieder geval ook. Maar om echte dialectlessen te geven? Pfff....